شاه کلید نکات
شاه کلید سوال
![[شاه کلید مای درس] | نوسان](https://dl.my-dars.com/upload/image/04 (7)1726178729.jpg)
هر نوسانگر با انحراف از وضع تعادل با بسامدی معين شروع به نوسان می كند. به اين نوسان ها بسامد طبيعی گفته می شود. (بسامد اين نوسان با \({f_o}\) نمايش داده می شود.)
هر نوسانگری با اعمال نيروی خارجی با بسامد متفاوتی نسبت به بسامد طبيعی شروع به نوسان می كند، به چنين نوسانی، نوسان واداشته گفته می شود. (بسامد اين نوسان با \({f_d}\) نمايش داده می شود.)
اتلاف انرژی و اصطكاک برای هر نوسانگری كه با بسامد طبيعی نوسان می كند سبب می شود كه پس از مدتی نوسان متوقف گردد، به چنين نوسانی ، نوسان ميرا گفته می شود.
1 تاب خوردن يک كودک بدون هل دادن يک نوسان طبيعی است، اگر هل داده شود يک نوسان واداشته است، و اين هل دادن باعث جبران اتلاف انرژی و مقاومت هوا می گردد و مانع از ميرا شدن نوسان تاب می گردد.
2 با توجه به روابط آونگ ساده و نوسان وزنه-فنر می توان گفت بسامد طبيعی آونگ ساده به صورت \({f_o} = \frac{1}{{2\pi }}\sqrt {\frac{g}{L}} \) و بسامد طبیعی وزنه-فنر به صورت \({f_o} = \frac{1}{{2\pi }}\sqrt {\frac{k}{m}} \) است.
اگر به يک نوسانگر به صورت دوره ای نيرو وارد كنيم و بسامد اين نيرو با بسامد طبيعی نوسانگر برابر باشد (\({f_d} = {f_o}\) ) باشد، دامنه ی نوسانگر تا مقدار معينی بزرگ شده و سپس با همين دامنه نوسان خود را ادامه می دهد، به اين پديده تشديد گفته می شود.
اگر بسامد نيروی وارد بر نوسانگر، بيش تر يا كم تر از نوسان طبيعی آن باشد تشديد رخ نمی دهد ودامنه ی نوسان كوچكتر از حالتی خواهد شد كه بسامد نيرو با بسامد طبيعی برابر است.
یک آونگ با وزنه ی سنگين و تعدادی آونگ سبک با طول های متفاوت را مطابق شكل زیر در نظر بگيريد. آونگ ها روی نخی سوار شده اند كه هر دو انتهای آن توسط گيره هايی به تخته آويز متصل شده است. به آونگ سنگين اصطلاحا آونگ وادارنده گفته می شود، زيرا به نوسان در آوردن اين آونگ، موجب تاب خوردن نخ آويز و در نتيجه به نوسان واداشتن ساير آونگ ها می شود. اما از آنجا كه بسامد آونگ مطابق رابطه ی \(f = \frac{1}{{2\pi }}\sqrt {\frac{g}{L}} \) با جذر طول (\(\sqrt L \) ) رابطه مستقيم دارد، بسامد آونگ وادارنده و بسامد آونگ شماره 4 يكسان است (\({f_d} = {f_o}\) ) و در آونگ 4 تشديد رخ می دهد، يعنی دامنه ی نوسان آن بيش از ساير آونگ ها می شود و به مدت طولانی تری نوسان می كند.
